Cá ngừ được đánh bắt quanh năm, nhưng rộ nhất đối với ngư dân Quảng Ngãi và các tỉnh miền Trung là từ sau Tết Nguyên đán. Mỗi mẻ lưới có thể thu về hàng tấn cá. Cá ngừ được các thương lái thu mua rồi chuyển đi tiêu thụ khắp các tỉnh, thành trong cả nước và xuất khẩu đến nhiều nước trên thế giới. Và đây là loại hải sản được dùng để chế biến thành nhiều món ăn ngon như: gỏi cá ngừ, cá ngừ kho dứa, cá ngừ kho nước dừa, cá ngừ nướng lá chanh… Nhưng với nhiều cư dân ở vùng biển Sa Huỳnh thì món cá ngừ thả mắm lù vẫn là món khoái khẩu nhất.
Họ cá ngừ có nhiều loại như: cá ngừ sọc dưa, ngừ bò, ngừ chù, ngừ ồ, ngừ chấm, ngừ vằn… Nhưng để có món cá thả mắm lù ngon nhất thì nên chọn cá ngừ bò. Chọn cá còn tươi, chặt vi, mổ bụng và rửa sạch. Sau đó dùng dao sắc mổ lấy phần thịt hai bên thân và thái mỏng vuông góc với những chiếc xương mảnh còn đọng lại bên trong. Tiếp đến là ướp với muối, tiêu, hành, ớt, tỏi đã băm nhuyễn sau khoảng ba mươi phút cho gia vị thấm đều.
Để món mắm lù tăng độ ngon ngọt của cá, ta đun sôi dầu ăn cùng với ít hành phi. Sau đó, dùng nước dừa xiêm, ít mắm và nước tương đổ vào cùng rồi tiếp tục đun sôi. Nước chấm cũng là một trong những yếu tố quan trọng làm cho món cá thêm ngon. Những bà nội trợ khéo tay luôn tìm những quả chuối vị hương vừa chín rồi bóc vỏ, xay nhuyễn và trộn lẫn với muối, hành, tiêu ớt, tỏi thái nhỏ và đun sôi.
Đĩa thịt cá ửng đỏ được trang điểm vài lát cà chua xanh và nhánh rau thơm trông rất bắt mắt. Thả từng lát cá thái mỏng vào nồi mắm lù đang sôi trên bếp than rực lửa và nhanh tay gắp ra đĩa khi cá vừa chín. Cạnh đấy sẵn đĩa rau sống cùng với bánh đa nem để cuốn với cá rồi cho vào bát nước chấm và đưa vào miệng thì dường như mọi mệt nhọc đều tiêu tan.
Vị thơm của gia vị, nước tương và rau thơm đã xua tan vị tanh của cá. Vị ngọt của nước dừa xiêm, chuối và thịt cá vừa chín cùng cứ đọng mãi ở đầu lưỡi làm cho thực khách ăn đến “quên no”. Món cá thả mắm lù mang hương vị biển cả từ cá, hương vị đồng quê từ rau trái vườn nhà và cả tình người nơi vùng quê đầy sóng và gió…
Và nếu khách phương xa khi đến Sa Huỳnh thì đừng quên thưởng thức món cá thả mắm lù của người dân hiếu khách nơi đây. Cứ ăn rồi nhớ mãi và hẹn sẽ có ngày trở lại./.
Nguồn: Báo Quảng Ngãi