Lịch sử 1 thú vui
Chơi cá cảnh biển đã có lịch sử từ hàng ngàn năm trước nhưng chỉ phổ biến trong khoảng 200 năm trở lại đây. Riêng tại Việt Nam, phong trào này chỉ mới có lịch sử hơn 100 năm. Trước năm 1945, ở Sài Gòn đã hình thành 3 khu vực bán cá cảnh là Lưu Xuân Tín, Trấn Hòa và Chợ Cũ. Hiện nay, chỉ còn lại chợ Lưu Xuân Tín (Quận 5) là chợ đầu mối cá cảnh biển lớn và lâu đời nhất Việt Nam. Trong quá trình phát triển, Sài Gòn còn có thêm chợ cá cảnh trên đường Nguyễn Thông hình thành vào thập niên 80 của thế kỷ trước và khu vực chợ cá trên đường Cộng Hòa ra đời vào cuối thập niên 90. Ngày nay, các cửa hàng cá cảnh biển đã rải đều trên khắp các tỉnh thành cả nước, đưa phong trào chơi cá cảnh của Việt Nam bước vào thời kỳ phát triển mới.
Phong trào chơi cá cảnh biển xuất phát từ các thành phố ven biển như Nha Trang, Bình Thuận… rồi dần lan tỏa đến các nơi khác và ngày càng được ưa chuộng. Cũng giống như các loài cá nước ngọt, cá cảnh nước mặn có rất nhiều chủng loại để người chơi thỏa thích lựa chọn, trong đó cá hoàng, cá mặt khỉ, cá thia xanh, cá nàng đào… được nhiều dân chơi săn đón nhiều nhất. Đồng thời chơi cá cảnh biển thì phải nuôi nhiều con trong cùng một bể thì nhìn mới đẹp và trông giống thật như đại dương. Trong các loại cá kể trên thì cá thuộc dòng họ hoàng là đắt nhất, trung bình cũng trên 01 triệu đồng/con, còn những loại cá khác có giá từ vài chục ngàn đến vài trăm ngàn đồng/con.
Cá cảnh nước mặn có chi phí thấp hơn rất nhiều so với cá cảnh nước ngọt nhưng vẻ đẹp thì không hề thua kém. Theo một số người trong nghề cho biết, tuy không tốn nhiều tiền như nuôi cá nước ngọt, thế nhưng việc chăm sóc cho chúng không hề đơn giản chút nào.
Kỳ công chăm chút “ đại dương”
Chơi cá cảnh biển cần phải có đủ các loại phụ kiện, đó là san hô sống, rong biển, đá sống (đá có rong), hải quỳ, cát khô… và tất nhiên không thể thiếu hệ thống lọc sinh học. Ngoài ra, tùy thuộc vào kích thước bể mà trang bị bộ tạo bọt cho phù hợp. Các bóng đèn màu là một phần không thể thiếu tạo nên đại dương mini thêm sinh động. Bên cạnh đó còn phải kể đến thiết bị đo độ pH của nước, thiết bị đo nhiệt độ nước… Chơi cá nước mặn thì đòi hỏi bể nuôi phải to hơn bể nuôi cá nước ngọt, chiều dài tối thiểu là 1m và chi phí cho một chiếc bể như thế có giá không hề rẻ chút nào. Một cái bể có kích thước 100cm x 60cm x 60cm có giá gần chục triệu đồng, còn bể 150cm thì có giá khoảng 15 triệu đồng. Giá của bể cá phụ thuộc vào kích thước, thể tích và các phụ kiện trang trí kèm theo.
Một điều quan trọng cần lưu ý là khí hậu Việt Nam có nhiệt độ khá cao nên khi nuôi cá cảnh biển người chơi cần phải trang bị cho cá thêm một máy lạnh hoặc máy sưởi đối với những địa phương có nhiệt độ tương đối lạnh, nhiệt độ nước thích hợp dao động từ 26 – 28 độ C.
Theo những người có thâm niên trong nghề cho rằng, phải lọc nước, xả hết khí độc, sinh rong tảo và vi sinh vật có lợi trước khi thả cá hai tuần đầu. Sau đó, phải kiểm tra chất lượng nước định kỳ vào mỗi tháng. Khi thả cá thì hàng ngày phải bổ sung thêm lượng nước ngọt để trung hòa độ mặn vì mỗi ngày nước bốc hơi làm cho độ mặn trong nước cũng tăng theo. Cá có thể chết nếu không trung hòa được độ mặn trong bể. Sau vài tuần phải vệ sinh bể một lần và thay khoảng 30% lượng nước trong bể bằng nước đã qua xử lý.
Đối với cá cảnh, nước sạch không là chưa đủ vì cá vẫn có thể chết bởi các loại bệnh kí sinh trùng. Do đó, trước khi cho cá vào bể, cần phải tắm lại cá một lần bằng dung dịch đồng sunfat để tránh các bệnh ngoài da. Mỗi ngày cho cá ăn 02 lần và sau mỗi lần cho ăn phải hút thật sạch các thức ăn thừa nhằm tránh làm bẩn nước. Cá khỏe mạnh và ít chết sau khi thích nghi với môi trường mới khoảng 01 năm. Bên cạnh thú chơi cá cảnh biển thì hải quỳ, san hô cũng là sở thích bởi bản thân những sinh vật này đã sặc sỡ và lộng lẫy tựa như những bông hoa biển. Nhưng để có được những cánh hoa biển đó thì việc nuôi chúng cũng gian nan không kém phần nuôi cá. Nuôi hải quỳ cần phải có nước biển tự nhiên, chứ không phải nước biển nhân tạo như nuôi cá và nhiệt độ nước thích hợp nhất là 25 độC.
Đặt hồ cá theo phong thủy
Chơi cá cảnh biển, không chỉ để trang trí cho ngôi nhà của gia chủ mà còn mang lại may mắn nếu hồ được đặt theo phong thủy. Tốt nhất là nên đặt hướng Bắc và hướng Đông Nam nhưng cũng phải tùy thuộc vào mạng gia chủ thuộc Hành nào.
Hướng Bắc thuộc cung Quan Lộc, tượng trưng cho sự may mắn, tài lộc. Hướng Đông Nam thuộc cung Phú Quý, tượng trưng cho sự giàu có. Cá là tài nguyên của nước vì vậy khi đặt theo hai hướng này sẽ làm cho tài nguyên sinh sôi, nảy nở. Nếu đặt theo hướng Bắc thì chọn cá màu ánh kim vì hướng Bắc thuộc hành Thủy và theo ngũ hành tương sinh tương khắc thì Kim sinh Thủy. Nếu đặt theo hướng Đông Nam nên thả cá màu đỏ, hồng và cam vì hướng Đông Nam thuộc hành Mộc còn màu cá là hành Hỏa (Mộc sinh Hỏa) mang lại sự thịnh vượng cho gia đình. Nếu là người kinh doanh, tốt nhất nên đặt bể cá theo hướng Đông Nam và thả 8 con màu đỏ cùng 1 con màu đen. Vì theo quan niệm của người phương Đông số 8 tượng trưng cho sự mạnh mẽ. Ngoài ra, thả cá theo nguyên tắc này bạn còn đạt được sự hài hòa âm dương (màu đen là âm, màu đỏ là dương).
Nuôi cá cảnh biển tốn kém và công phu nhưng nó có những cái thú riêng mà cá nước ngọt không thể mang lại được. Chính màu sắc lộng lẫy của các loài cá như: hoàng đế, hoàng hậu, cá hế, nàng đào… cùng sự sặc sỡ của san hô, hải quỳ là điểm mà các bể nuôi cá nước ngọt khó lòng bì kịp. Đó cũng là nguyên nhân làm cho nhiều người khi đã trót yêu thú chơi cá cảnh biển thì không thể nào dứt ra được.
Box
Một số kĩ thuật cơ bản khi nuôi cá cảnh biển::
•Nguồn nước: nước có hai loại: nước nhân tạo và nước tự nhiên. Hầu hết tại các cửa hàng bán cá cảnh tại Sài Gòn đều bán nước nhân tạo với độ mặn khoảng 20 phần ngàn và không có nhiều vi sinh vật, khoáng chất như nước tự nhiên.
•Hệ thống lọc: lọc tràn và lọc đáy. Lọc tràn đặt trong hồ có ưu điểm gọn nhẹ và thích hợp cho những hồ nhỏ, lọc đáy có ưu điểm lọc sạch cặn dưới đáy hồ không làm mất thẩm mỹ nhưng khuyết điểm là mất nhiều công sức và thời gian.
•Cách chọn cá: Nếu hồ có thả san hô và hải quỳ thì không nên nuôi những con cá hô bướm biển mỏ dài vì loài này rất hảo hai loài thủy sinh trên.
Ngoài ra, thức ăn, thuốc vi sinh, phụ kiện trang trí và chiếu sáng cũng là ưu tiên hàng đầu của những người nuôi.
Toàn Nguyễn